Wat is het verschil tussen een freelancer en een zzp’er (en maakt het eigenlijk uit?)

Freelancer, zzp’er, zelfstandig ondernemer: als je voor jezelf begint, vliegen de termen je soms om de oren. Best verwarrend. Want wat is nou het verschil? Of is dat er niet? En misschien nog wel belangrijker: maakt het uit hoe je jezelf noemt? In dit artikel vertellen we je er meer over. Spoiler alert: in veel gevallen bedoelen mensen precies hetzelfde, maar gebruiken ze de titel die in hun sector gebruikelijk is – of waar ze zich gewoon prettig bij voelen. Toch zijn er situaties waarin de keuze voor een bepaalde benaming strategisch best handig kan zijn.  

Freelancer vs zzp’er: zo zit het

Op papier doen freelancers en zzp'ers hetzelfde: zelfstandig werk uitvoeren zonder in loondienst te zijn. Ze werken voor meerdere opdrachtgevers, hebben geen personeel in dienst, en bepalen zelf hun zakelijke richting. Maar in de praktijk verschilt het nogal hoe zelfstandige professionals zichzelf presenteren – bijvoorbeeld bij een opdrachtgever, op een feestje of op hun LinkedIn-profiel. En dat zit ‘m met name in de branche waarin iemand actief is. In de creatieve sector, zoals de media, vormgeving of communicatie, gebruiken mensen meestal de term freelancer. Denk aan de freelance journalist die artikelen schrijft voor verschillende magazines, de zelfstandige filmmaker die van project naar project hopt, of de UX designer die vandaag voor een startup werkt en volgende maand voor een groot mediabedrijf. In de bouw, techniek, zorg en zakelijke dienstverlening hoor je juist eerder zzp'er. Daar gaat het om de loodgieter, IT-specialist of financieel adviseur die zelfstandig werkt voor verschillende klanten - zowel zakelijk als particulier. Deze verdeling is niet toevallig ontstaan. De term freelancer waaide over uit het Engels en sloeg als eerste aan in sectoren met veel internationale contacten en een traditie van projectmatig werken. Zzp'er is juist een typisch Nederlandse term die populair werd toen steeds meer werknemers in traditionele beroepen voor zichzelf begonnen, gestimuleerd door overheidsbeleid in de jaren '90 en 2000. 

Meer lezen: De beste tips & tricks voor een succesvolle freelancer carrière

Zelfstandig ondernemer: een breder begrip

En dan zijn er genoeg professionals die zichzelf als zelfstandig ondernemer zien. Dat klopt ook! Een freelance event manager met een KVK-inschrijving en meerdere klanten is evengoed zelfstandig ondernemer als iemand met een groot bedrijf. Maar andersom werkt het niet altijd. Niet iedere zelfstandig ondernemer is automatisch een freelancer of zzp’er. Denk aan iemand met een kledingwinkel met drie verkopers in dienst of een directeur-grootaandeelhouder (dga) van een BV met een team van specialisten. Zij zijn wel zelfstandig ondernemers, maar geen zzp'ers – ze hebben immers personeel. Zelfstandig ondernemer betekent simpelweg: iemand die een bedrijf runt. Dat kan in je eentje of met een heel team. De term zegt eigenlijk alleen dat jij degene bent die (meestal) voor eigen rekening de beslissingen neemt en het risico draagt – niet hóe je dat precies doet.

Even op een rijtje:

• Freelancer: deze term hoor je vooral in de meer creatieve beroepen. Freelancers werken projectmatig, kiezen zelf hun opdrachten en werken voor meerdere opdrachtgevers – direct of via platforms zoals Malt. Ze staan bekend om hun flexibiliteit en specialistische expertise
• Zzp'er (zelfstandige zonder personeel): de overkoepelende term voor iedereen die zelfstandig werkt zonder personeel in dienst te hebben. In Nederland vaak gebruikt in de bouw, techniek, zorg en zakelijke dienstverlening
• Zelfstandig ondernemer: de algemene aanduiding voor iemand met een eigen bedrijf. Hieronder vallen zowel freelancers en zzp'ers als ondernemers met personeel – ongeacht de rechtsvorm (eenmanszaak, VOF of BV)
• Andere opties: in de praktijk gebruiken veel zelfstandigen liever specifiekere namen die bij hun vakgebied passen, zoals interim-manager, consultant of zelfstandig professional.

Voor de Belastingdienst maakt het trouwens niet uit of je jezelf freelancer of zzp'er noemt - ze kijken alleen of je aan de criteria voor ondernemerschap voldoet. Twijfel je? Check de handige tool op hun website om je ondernemersstatus te bepalen.

De voordelen van freelancer of zzp'er als jouw professionele titel

Hoe jij jezelf voorstelt is meer dan alleen een naam – het is een belangrijk onderdeel van je persoonlijke merk. Of je nu kiest voor freelancer of zzp'er, beide hebben hun eigen charme en kunnen deuren openen bij verschillende opdrachtgevers. De juiste keuze kan je helpen om direct de toon te zetten en een vliegende start te maken als zelfstandige.

De magie van freelancer zijn

Toegegeven, het is een beetje een gevoelskwestie. Toch: als je jezelf als freelancer presenteert, straal je gelijk een bepaalde energie uit:

• Creatieve persoonlijkheid: in de creatieve wereld roept ‘freelancer' het beeld op van iemand met een frisse blik, originele ideeën en een innovatieve mindset
• Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: je laat zien dat je snel kunt schakelen en moeiteloos aansluit bij verschillende projecten en teams
• Internationale uitstraling: de internationale klank van 'freelancer' werkt in bepaalde sectoren en bedrijfsvormen heel goed – startups bijvoorbeeld
• Projectgericht werken: het straalt uit dat je resultaatgericht bent en specifieke projecten tot een succes kunt brengen
• Onafhankelijkheid en ondernemerschap: je benadrukt dat je je eigen pad kiest en durft te ondernemen op jouw voorwaarden

De kracht van het zzp'er-schap

Zzp’er heeft weer andere sterke punten die in bepaalde contexten goed werken:

• Professionele uitstraling: het roept direct associaties op met vakmanschap en expertise in jouw vakgebied
• Serieuze zakelijke indruk: je wordt gezien als een gevestigde professional met een bewezen track record
• Herkenbaar voor Nederlandse opdrachtgevers: voor Nederlandse bedrijven voelt het vertrouwd en toegankelijk
• Officiële erkenning: je straalt uit dat je een geregistreerde ondernemer bent die voldoet aan alle wettelijke vereisten
  Meer lezen: 7 Freelancer tips: van starter naar succesvol zelfstandig ondernemer

Freelancer of zzp'er, wat kiezen?

De vraag is nu: wat past het beste bij jou? Er is geen universeel antwoord. Het hangt af van je persoonlijke voorkeur, je vakgebied, je doelgroep en zelfs je toekomstplannen. En het mooie is: je hoeft niet per se te kiezen. Sommige professionals bouwen consequent hun merk rond één term, terwijl anderen bewust wisselen, afhankelijk van de context. 

Thijs, een grafisch ontwerper met jarenlange ervaring, deelt zijn strategie: "Ik hop moeiteloos tussen beide werelden. Bij innovatieve startups stel ik mezelf voor als freelancer met een passie voor grensverleggend design. Maar wanneer ik in gesprek ga met gevestigde corporates, ben ik een zzp'er met een eigen ontwerpbureau. Het werk dat ik lever is hetzelfde, maar de manier waarop ik het verpak maakt dat ik direct aansluiting vind bij mijn gesprekspartner."

Om je keuze makkelijker te maken, kun je jezelf deze vragen stellen:

• Met welke term voel je je het meest comfortabel in je communicatie?
• Welke term is gebruikelijk in jouw specifieke branche of bij je doelgroep?
• Waar liggen jouw ambities op langere termijn?
• Welke associaties passen het beste bij jouw dienstverlening?

Tip: Experimenteer gerust met beide aanduidingen in verschillende situaties, en kijk ook eens naar hoe andere zelfstandige professionals in jouw netwerk het aanpakken.  

Conclusie: is een zzp'er hetzelfde als een freelancer?

Komen we terug bij de vraag: is een zzp'er hetzelfde als een freelancer? In essentie wel. Beide doen hetzelfde: zelfstandig werken zonder personeel voor verschillende opdrachtgevers. 

Het verschil zit vooral in perceptie en branchegebruik. 'Freelancer' klinkt goed in creatieve en internationale omgevingen, terwijl 'zzp'er' vaak beter past in de zakelijke dienstverlening of meer traditionele sectoren. Onthoud dat je niet vast hoeft te houden aan één term – kies wat op dat moment het beste werkt voor jouw doelgroep, en belangrijker nog: wat jij bij jezelf vindt passen. Uiteindelijk draait het om de waarde die je toevoegt. Dus wat je ook op je visitekaartje zet - jouw expertise, betrouwbaarheid en persoonlijkheid maken het échte verschil. 

Veelgestelde vragen over het verschil tussen freelancer en zzp’er

Wat is het verschil tussen een freelancer en een zzp'er?

In juridische en fiscale zin is er geen officieel verschil. Beide termen verwijzen naar zelfstandigen die zonder personeel werken voor verschillende opdrachtgevers. De ene term hoor je gewoon vaker in de ene branche dan in de andere. 

Moet je een Kamer van Koophandel-inschrijving hebben als freelancer of zzp'er?

Ja, als je regelmatig en met winstoogmerk als zelfstandige werkt, ben je wettelijk verplicht je in te schrijven bij de KVK. De inschrijving is ook nodig om als ondernemer erkend te worden door de Belastingdienst. 

Welke belastingverplichtingen gelden voor freelancers en zzp'ers?

Voor zowel freelancers als zzp'ers die als ondernemer worden erkend, gelden dezelfde belastingverplichtingen:

• Je moet BTW-aangifte doen (tenzij je gebruik maakt van de kleineondernemersregeling)
• Je geeft je inkomsten op als 'winst uit onderneming'
• Je hebt mogelijk recht op fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en MKB-winstvrijstelling
• Je kunt je zakelijke kosten aftrekken

Ben je net gestart? In dit artikel lees je stap voor stap hoe je als beginnend freelancer je belastingzaken regelt – van je eerste BTW-aangifte tot het benutten van fiscale voordelen. En als het tijd is voor je jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting, helpt dit overzicht je op weg. Je ontdekt welke inkomsten je moet opgeven en waar je op moet letten bij het invullen.

Heb ik als freelancer dezelfde rechten en plichten als een zzp'er?

Ja, die zijn hetzelfde. Freelancer en zzp’er zijn andere woorden voor bijna precies dezelfde manier van werken.

Is zzp'er of freelancer een rechtsvorm?

Verwar je rechtsvorm niet met je werkvorm! Die worden vaak door elkaar gehaald, maar het zijn echt verschillende dingen. Je rechtsvorm (eenmanszaak, VOF, BV) is de juridische structuur waarmee je bij de KVK staat ingeschreven. Je werkvorm (freelancer, zzp'er) beschrijft simpelweg hóe je werkt.