Werken als freelancer en de vrijheid die daarmee gepaard gaat klinkt voor veel mensen als een droom. Helaas kent diezelfde vrijheid ook zo zijn keerzijde, want het feit dat je geen afgebakende werktijden hebt, betekent dat je jezelf gemakkelijk voorbij kunt lopen. Veel freelancers zullen dit soort situaties vast herkennen: toch nog even wat avonden en weekenden doorwerken, jezelf geen vakantie gunnen, 24/7 bereikbaar zijn en continu een gevoel van stress hebben. Vervelend maar waar, door jezelf in dit soort posities te manoeuvreren kan een burn-out zo om het hoekje komen kijken.
Als freelancer ben je vaak druk. Natuurlijk met het werk wat je voor je klanten doet, maar daarbij komt ook nog eens de tijd die je voor je eigen bedrijf aan het werk bent. Klanten werven, administratie doen, achter niet-betalende klanten aanzitten, het bijhouden van je website en social media, enzovoort. Daarnaast heb je natuurlijk ook nog een privéleven wat je de nodige tijd kost. Al met al heb je een hele hoop ballen hoog te houden, en dat kan resulteren in stress. Diezelfde stress kan, als je niet oppast, al sluimerend resulteren in een flinke burn-out. En als je één ding niet wil als ondernemer, is het een burn-out.
Wat zijn de eerste signalen van een burn-out?
Een burn-out vormt zich niet zomaar, maar toch hebben veel mensen het gevoel dat ze van achter worden aangevallen. Ineens kunnen ze ’s morgens hun bed niet meer uitkomen, barsten ze in één keer in tranen uit en kunnen ze niet meer stoppen of doet hun hele lichaam plotsklaps pijn. Ondanks dat een burn-out als een verrassing kan komen, zijn er vaak al veel eerder een aantal klachten die erop wijzen dat je het misschien iets rustiger aan moet doen (Lentis). De meest voorkomende klachten op een rijtje:
– Een continue druk op de borst
– Een gevoel van machteloosheid
– Paniekaanvallen en hyperventilatie
– Heftige vermoeidheid
– Hoofdpijn en duizeligheid
– Last van spijsvertering
– Concentratieproblemen
– Slapeloosheid
Natuurlijk kunnen deze klachten altijd en bij iedereen voorkomen, maar wanneer je er meerdere af kunt strepen én je hebt er al langer dan een paar maanden last van, is het tijd om aan de bel te trekken.
Hoe voorkom je een burn-out?
Een burn-out voorkomen lijkt misschien lastig, maar toch is het zeker wel mogelijk. En zeker iets wat je wil proberen, want mensen met een burn-out zitten gemiddeld driekwart jaar thuis (Open Universiteit). Het voorkomen van een burn-out als freelancer vergt vooral een hoop zelfinzicht, ‘nee’ zeggen tegen dingen waar je niet happy van wordt en ‘ja’ zeggen tegen dingen die je op dat moment nodig hebt. Hiernaast kan een beetje hulp van vrienden en/of familie natuurlijk ook geen kwaad. Heb jij het gevoel dat je als freelancer overmand wordt door stress en heb je het idee dat je misschien wel tegen een burn-out aan loopt te hikken? Bekijk dan eens onderstaande tips (en doe er wat mee!).
1. Geef je grenzen aan
Een valkuil als (beginnende) ondernemer is het niet goed aangeven van je grenzen. Dat doe je soms niet eens bewust, maar in al je enthousiasme drijf je net iets te veel door of misschien streef je wel naar een onhaalbare mate van perfectie. Maar weet je wat? Niet iedereen is perfect en jij dus ook niet. Een mooi voorbeeld is het 24/7 bereikbaar zijn voor opdrachtgevers. Waarom zou je dat doen? Zij zijn dat waarschijnlijk ook niet voor jou. Maak van tevoren duidelijke afspraken over wanneer je bereikbaar bent en blijf buiten die tijden lekker van je telefoon weg.
2. Stop met ‘ja’ zeggen en zeg eens wat vaker ‘nee’
Deze sluit mooi aan op bovenstaand punt. Sommige mensen hebben heel erg de neiging om overal maar ja op te knikken en vinden het moeilijk om een harde ‘nee’ te verkopen. Slim? Absoluut niet. Stel: een opdrachtgever schuift een deadline een week naar voren. Jij zegt ja, omdat je bang bent voor zijn of haar reactie, maar ondertussen breekt het zweet je uit en slaat de paniek toe. Eindstand: jij in de stress en een opdrachtgever die weet dat hij of zij dit vaker kan doen. Hetzelfde geldt voor het aannemen van opdrachten (Jimdo). Word je al chagrijnig of ongelukkig bij het idee, doe het dan absoluut niet. Zo bespaar je jezelf een hoop kopzorgen én heb je de tijd om die ene droomopdracht aan te nemen wanneer die voorbij komt.
3. Vraag op tijd om hulp
In de huidige maatschappij is zelfstandigheid een goed iets en ben je lekker bezig als je je eigen boontjes kunt doppen. Maar vergeet niet dat het heel normaal is om af en toe iemand anders nodig te hebben. Loop je over van de stress of weet je het even niet meer, trek aan de bel bij familie of vrienden. Dit kan al een hele opluchting zijn en wie weet kunnen ze zorgen voor de juiste afleiding. Ook als je merkt dat je professionele hulp nodig hebt: doe het! Dit is niks om je voor te schamen, want je bent zeker niet de enige die dit overkomt.
4. Gun jezelf vakantie
Veel freelancers zullen dit herkennen: je bent juist gaan freelancen voor de vrijheid, maar ineens is het een jaar later en voel je je totaal niet uitgerust. Vakantie? Wat is dat? Zelfs voor een lang weekend weg heb je geen tijd gehad. Als ondernemer heb je natuurlijk geen vakantiedagen of vakantiegeld, maar dat betekent niet dat op vakantie gaan uit den boze is. Juist als ondernemer moet je jezelf dat soort dingen gunnen, zodat je jezelf weer even helemaal op kunt laden. Maak je je zorgen om je inkomen? Zet dan gewoon elke maand zelf wat ‘vakantiegeld’ opzij en maak zo een potje voor de dagen dat je niet werkt.
5. Leef gezond
Klinkt logisch, maar is het soms toch makkelijker gezegd dan gedaan. Wanneer je druk bezig bent en stress ervaart, kan het zijn dat je prioriteiten ietwat scheef liggen. Gezonde lunch? Neejoh, ik werk nog even door. Sporten vanavond? Absoluut niet, veel te druk. Terwijl gezond eten en sporten juist dingen zijn die je fysieke, maar ook je mentale gezondheid op peil houden. Gun jezelf daarom die lunchpauze en ga vooral de deur uit om even te sporten. Bewegen werkt stress verminderend, het is een manier om je hoofd leeg te maken én het kan voor nieuw inspiratie zorgen. Geen tijd of zin in een complete workout? Een kleine wandeling doet al wonderen!
We hopen dat we je via deze weg iets meer inzicht hebben gegeven in de wereld van burn-outs. Wat de eerste signalen zijn en vooral wat je kunt doen om een burn-out te voorkomen. De belangrijkste boodschap die we je willen meegeven is: schaam je niet! Je bent zeker niet de enige die in een situatie als deze zit en het is absoluut geen zonde om hulp te vragen wanneer je dat nodig hebt.