Helaas wordt het regelen van je pensioen vaak over het hoofd gezien. Het is echter belangrijk om je pensioen op tijd te regelen, zodat je op een later moment niet voor vervelende verrassingen komt te staan. In dit artikel bespreken we hoe je als zzp’er je pensioen kunt regelen (+ handige tools), zodat je op een later moment comfortabel kunt leven of wellicht zelfs eerder met pensioen kunt gaan.
Nadenken over je pensioen roept vaak niet direct enthousiasme op. Uit onderzoek van De Nederlandsche Bank uit 2020 blijkt dat ongeveer dan 1,7 miljoen mensen in Nederland geen pensioen opbouwen, terwijl zij wel een inkomen hadden. Van de groep zelfstandigen is dit maar liefst 95 procent. Toch is het verstandig, juist voor zzp’ers, om hierover na te denken en dit eventueel door te berekenen in het uurtarief. Hoe eerder je begint met het opbouwen van je pensioen, hoe hoger je uiteindelijke pensioen is of hoe eerder je kunt stoppen met werken.
Waaruit bestaat pensioen?
Het opbouwen van pensioen (naast je AOW) is in feite een fiscaal vriendelijk spaarpotje maken voor later. Hiermee voorkom je dat je op je 67ste alleen moet leven van een AOW. Er zijn talloze mogelijkheden om een aanvullend pensioen op te bouwen. Voor de duidelijkheid leggen we hieronder kort uit waar het totale pensioen vaak uit bestaat:
- De AOW (Algemene Ouderdomswet)
Deze uitkering ontvang je van de overheid als je de AOW-leeftijd hebt bereikt, óók als ZZP’er. Anders dan bij mensen die in loondienst werken, bouw je als freelancer niet automatisch dit aanvullende pensioen op. Wel kun je ervoor kiezen om, als je ooit in loondienst bent geweest, verder te sparen bij deze pensioenregelaar.
- Het pensioen dat je via je werkgever opbouwt.
Anders dan bij mensen die in loondienst werken, bouw je als freelancer niet dit aanvullend pensioen op. Wel kun je ervoor kiezen om, als je ooit in loondienst bent geweest, verder te sparen bij deze pensioenregelaar.
- Het pensioen dat je zelf regelt.
Bijvoorbeeld beleggingen, een lijfrente of een alternatieve vorm van pensioen opbouwen. Over deze zogenoemde derde pijler lees je meer verderop in het artikel.
Een andere optie is natuurlijk om niet te stoppen met werken. Het is zelfs fiscaal voordelig om te blijven werken na je 67ste, want je betaalt na de pensioenleeftijd minder belasting. Hoewel je niet verplicht bent om te stoppen met werken, is het wel goed om hier op voorbereid te zijn mocht je tegen deze tijd er anders over denken of niet meer in staat bent om te werken. Vanaf de AOW leeftijd betaal je ook minder belasting.
Tweede pijler
Verder sparen bij huidige pensioenregelaar
Wanneer je voordat je freelancer werd in dienst was bij een werkgever, is het soms mogelijk om de pensioenregeling die je had voort te zetten. Dit kan een aantrekkelijke optie zijn omdat de pensioenregeling waar je je aan had gecommitteerd waarschijnlijk al een deel van jouw pensioen gedekt heeft. Het is een makkelijke en stabiele optie, maar het is wel belangrijk om goed na te gaan of deze pensioenregeling wel geschikt is voor jouw huidige situatie of dat er alternatieven zijn die beter aansluiten bij jouw wensen en eisen.
Derde pijler
Zelf sparen en/of beleggen.
Je kunt zelf geld opzij zetten op een spaarrekening, zelf je geld beleggen of geld in beleggingsfondsen steken voor je pensioen. Dit heeft als voordeel dat je meer flexibiliteit hebt, omdat je er zelf alle verantwoordelijkheid voor draagt en is daarom ook geschikt voor een tussenpensioen. Bij zelf beleggen hoort echter wel een groot risico: je kunt fors verlies maken of zelf je inzet verliezen. Bij andere opties, zoals lijfrente, heb je daarnaast ook een belastingvoordeel waardoor het fiscaal erg voordelig kan zijn.
Lijfrente
Een lijfrente is een fiscaal voordelige manier van sparen of beleggen voor je pensioen. Er is een zogenoemde opbouw- en uitkeringsfase. Je kunt hiermee een maandelijkse uitkering krijgen als je met pensioen gaat, of op een ander vastgesteld moment. Daarnaast kun je in de meeste gevallen de uitgaven voor de lijfrente aftrekken van de belasting. Dat mag tot het bedrag van jouw jaarlijkse jaarruimte. Je kunt jouw jaarruimte berekenen via deze tool van de belastingdienst.
Een lijfrente afsluiten kan op drie manieren: via een verzekeraar, via een bank of via een beleggingsinstelling.
- Lijfrenteverzekering:
Een lijfrenteverzekering kun je – zoals de naam aangeeft – alleen afsluiten bij een verzekeraar.
Daarnaast worden uitkeringen bij een lijfrenteverzekering vaak gegarandeerd, terwijl bij beleggingslijfrente de uitkeringen afhankelijk zijn van de prestaties van de beleggingen. Daarnaast heb je bij een lijfrenteverzekering de mogelijkheid voor een levenslange uitkering.
Het bepalen van de uitkering gebeurt door een verzekeraar die rekening houdt met de gemiddelde levensverwachting. Bij lijfrente via Banksparen, wordt de uitkering bepaald op basis van de hoogte van het saldo op de rekening en het afgesproken rentepercentage.
- Spaarlijfrente:
Spaarlijfrente valt net als beleggingslijfrente onder banksparen, ook wel bancaire lijfrentes genoemd. Deze methodes is iets eenvoudiger dan een een lijfrenteverzekering. Je stort jouw jaarruimte via een bank belastingvrij op een speciaal daarvoor bedoelde spaarrekening. De hoogte van het uiteindelijke pensioen is afhankelijk van jouw ingelegde geld plus het spaarrendement. Je hebt meer flexibiliteit, omdat je zelf verantwoordelijk bent voor het sparen van je geld. Daarbij heb je ook lagere kosten, omdat je geen verzekeringspremies betaald.
- Beleggingslijfrente:
Ook lijfrente via een beleggingsinstelling (zoals bijvoorbeeld Brand New Day of BrightPensioen) vallen onder Banksparen. Je stort je geld op een geblokkeerde beleggingsrekening, die de instelling voor jou belegd. Het verwachte rendement is hierbij hoger dan bij sparen, maar daarbij hoort ook een hoger risico. Je kunt ook een doe-het-zelf pensioenbeleggingsrekening openen (bij bijvoorbeeld DeGIRO), waar je zelf kunt kiezen waar je in belegt. Bij deze optie heb je dus meer vrijheid in de keuze waar je jouw geld in belegt, maar hier loop je ook meer risico voor dan bij geblokkeerde beleggingsrekeningen.
Bovenstaande uitleg is een versimpelde uitleg van de lijfrente. Het is een gecompliceerd product met verschillende mogelijkheden. Voordat je een lijfrente afsluit is het aan te raden om je goed te laten informeren bij een financieel adviseur. Deze kan jou meer vertellen over de voor- en nadelen en kan samen met jou kijken welke optie voor jouw situatie en doelen het meest gunstig is.
Tussenpensioen
Zoals net al genoemd hoeft sparen voor een pensioen helemaal niet iets te zijn voor de verre toekomst of voor wanneer je de AOW leeftijd bereikt. Er zijn mensen die ervoor kiezen om een tussenpensioen te houden, waarbij ze een paar maanden, weken of jaren stoppen met werken en iets anders doen, zoals reizen, een opleiding volgen of een droom najagen. Je kunt ervoor kiezen om zelf te sparen of te beleggen voor een tussenpensioen. Er zijn beleggingsinstellingen, zoals bijvoorbeeld Bright Pensioen, die de mogelijkheid bieden om een tweede beleggingsrekening te openen. Voor deze rekening heb je dan geen fiscaal voordelen en gelden de regels voor lijfrente niet.
Retroplanning
Bepaal wat je nodig hebt om lekker te leven tijdens je pensioen. Oftewel, hoeveel geld je maandelijks als aanvulling op je AOW wilt hebben. Daarnaast is het ook goed om ook te bedenken wanneer je met pensioen wilt. Wil je tot de pensioenleeftijd doorwerken of wil je zorgen dat je eerder kunt stoppen? In het laatste geval moet je of eerder beginnen met pensioen opbouwen en/of meer geld per maand apart zetten. Als je dit allemaal hebt bedacht, kun je binnen een gemakkelijk uitrekenen hoeveel je per maand opzij moet zetten om uiteindelijk op dit bedrag uit te komen. Hier zijn handige tools voor van bijvoorbeeld BrightPensioen of dit handige stappenplan van het Nibud. Wil je weten hoeveel je inmiddels al hebt opgebouwd aan pensioen? Neem dan een kijkje op mijnpensioenoverzicht.nl.
Let op: vanaf 2023 kun je geen oudedagsreserve meer opbouwen.
Maakte jij gebruik van de oudedagsreserve? Let dan goed op, want vanaf 1 januari 2023 is deze regeling afgeschaft. Dit betekent dat zzp’ers hun oudedagsreserve niet meer ver kunnen opbouwen. De opgebouwde oudedagsreserve kan nog volgens de huidige regels worden afgewikkeld. Deze regeling is aangepast om meer gelijke belastingheffing te creëren voor werknemers, ondernemers en aandeelhouders.