Misschien heb je alles opgegeven om te gaan freelancen of ben je van plan freelancer te worden terwijl je er nog iets naast blijft doen. Wat jouw situatie ook is, je kunt erop rekenen dat je eerste drie maanden als freelancer de meest bewogen, maar ook de meest doorslaggevende zullen zijn!
We zetten een aantal zaken die je kunt verwachten voor je op een rijtje.
Werken als freelancer heeft zo zijn voordelen…
Dit is het: je hebt de sprong gewaagd. Welkom bij de club! Je zult al snel merken dat het ZZP’er zijn zo zijn voordelen heeft – en dat wordt in je eerste 3 maanden alleen nog maar duidelijker!
Allereerst deel je zelf je werkdagen in. De tijd van die traditionele negen-tot-vijfdagen is voorbij: je bepaalt zelf of je vroeg begint en de middag vrijhoudt of als je als nachtbraker juist laat begint en lekker doorwerkt tot in de vroege uurtjes. Kortom: jij kiest wanneer, hoe en waar je werkt.
Over keuze gesproken, je bent nu vrij om je eigen klanten te kiezen en dat is een behoorlijke luxe. Je kunt kiezen om alleen met een bepaalde branche of in een bepaald specialisme te werken als dat goed bij je past. Bovendien ben je ook niet meer verplicht voor klanten te blijven werken waarmee er dingen fout gaan: je bent vrij om je relatie met een klant te beëindigen als je vindt dat jouw werk erop zit.
Nog zo’n voordeel, en niet het minste, is het feit dat je meer gaat verdienen. Als we een applicatieprogrammeur als voorbeeld nemen, komen we er na een korte speurtocht op Loonwijzer achter dat het gemiddelde jaarsalaris van deze functie in loondienst op zo’n € 28.160 ligt. Als we dat vergelijken met het gemiddelde uurtarief van dezelfde functie als zzp’er, zien we dat het gemiddelde dagtarief van een zelfstandige applicatieprogrammeur € 800 bedraagt. Stel, we leven in een perfecte wereld waarin jij als applicatieprogrammeur 20 dagen per maand, 11 maanden per jaar werkt (we willen de zomervakantie niet van je afsnoepen) voor een gemiddeld dagtarief van € 800. Dan zou je jaarlijkse omzet neerkomen op € 176.000. Niet gek, toch?
Het laatste, nogal voor de hand liggende voordeel is natuurlijk dat je vrij bent om je eigen keuzes te maken en daar zelf de verantwoordelijkheid voor draagt.
Wil je maar 10 dagen per maand werken, stoppen om 12.00 uur en de rest van je dag wijden aan een tot nu toe geheime passie? Of spontaan een tripje naar het buitenland maken? Dan is dat aan jou en niemand anders.
Je eigen tijd indelen, je eigen klanten kiezen, hogere uurtarieven rekenen, de vrijheid om te doen wat je wilt.
…Maar er hangen ook nadelen aan
Zoals de legendarische oom van Spiderman ooit zei: “Met grote macht komt grote verantwoordelijkheid.”
Als je besluit freelancer te worden, neem je automatisch ook alle verantwoordelijkheden van een heel bedrijf op je: sales, klantenservice, marketing, boekhouding – veel verschillende rollen die je min of meer regelmatig moet spelen.
En hoewel er veel tools zijn die je bij die taken helpen (gratis CRM, geautomatiseerd marktonderzoek, geautomatiseerde boekhouding etc.) moet je er op een gegeven moment toch tijd voor vrijmaken.
Een ander nadeel, maar dat wel bij het freelancen hoort, is het opofferen van het stabiele inkomen dat je in loondienst hebt. Sterker nog, er is een reële kans dat de hoogte van je inkomen als freelancer elke maand zal verschillen, afhankelijk van de opdrachten die je uitvoert.
Pas ook op dat je niet te veel hooi op je vork neemt. Vrijheid en keuze zijn heel krachtig en nuttig, maar als je ze misbruikt, kun je snel in een neerwaartse spiraal terechtkomen en alles uitstellen tot morgen. Dit is waar discipline een rol gaat spelen: je moet je meteen vanaf het begin van je nieuwe carrière aan je eigen afspraken houden.
Het moeilijke van dit alles is om in je eerste drie maanden als freelancer alles op de rails te zetten en daar een routine in op te bouwen.
Het is aan jou deze nadelen om te zetten in kansen om iets te leren en beter te worden in je beroep.
Vind het evenwicht
Elke freelancer zal je vertellen dat deze manier van werken de scheidingslijn tussen privé en zakelijk in je leven op de proef stelt. Klanten die je op zondagavond bellen terwijl je net met je gezin aan tafel zit of met je vrienden de bioscoopzaal inloopt… Het gebeurt!
Het is jouw verantwoordelijkheid te weten hoe je grenzen stelt en tijd voor jezelf neemt. Dat lijkt op de korte termijn misschien contraproductief, maar je zult jezelf op de lange termijn dankbaar zijn, want het is beter om ergens langer over te doen maar het wel goed te doen, dan te haasten en half werk af te leveren.
Zoals eerder genoemd, moet je ook uitkijken dat je niet in een vicieuze cirkel terechtkomt waarbij je alles uitstelt tot de volgende dag, omdat je denkt dat freelancer zijn betekent dat je vrij bent om zelf te beslissen – en je dus beslist niet te werken.
Deze tips zijn ook heel relevant voor freelancers die er nog iets naast blijven doen: er is tijd voor je werkdag bij je baas, tijd voor je freelance-activiteiten en óók tijd voor je privéleven. Het punt is om het ene geen inbreuk te laten maken op het andere.
Zoals je vast al hebt begrepen, zijn de eerste 3 maanden als freelancer cruciaal, omdat dit de periode is waarin je je werkgewoontes opbouwt. Of die nu goed of slecht zijn.
Je zult de adrenaline en het plezier van je eerste opdrachten ervaren, maar ook de sombere, saaie avonden met je boekhouding en de onderhandelingen die op niets uitlopen.
Het belangrijkste is dat je onthoudt waarom je ervoor koos freelancer te worden en dat je plezier in je werk blijft houden, terwijl je toch gedisciplineerd en georganiseerd blijft.